De symptomen van werkverslaving zijn gemakkelijk te herkennen. Te veel uren op het werk doorbrengen, vooral wanneer dit een grote hoeveelheid aandacht en concentratie vereist, kan leiden tot werkverslaving. Dit geestelijke gezondheidsprobleem is een gedragsverslaving, waarbij sterke psychologische impulsen de hoofdrol spelen. Het gedrag dat verband houdt met de verslaving – in dit geval de concentratie op werkverplichtingen – heeft nadelige gevolgen voor andere aspecten van het leven, zoals: gezondheid en familieverhoudingen.
Symptomen van werkverslaving – inhoudsopgave:
- Hoe herken je een werkverslaafde?
- Symptomen van werkverslaving
- Fasen van werkverslaving
- Samenvatting
Hoe herken je een werkverslaafde?
De persoon die verslaafd is aan werk neemt meestal te veel verantwoordelijkheden op zich, lijkt extreem druk en intens bezig te zijn. Deze persoon is constant actief en heeft geen tijd voor zijn familie, passies of zelfs vakanties.
Het meest zichtbare symptoom van werkverslaving is de enorme behoefte om de werkplek te controleren. Vaak vertoont de werkverslaafde een gebrek aan vertrouwen in de competenties en capaciteiten van andere werknemers en heeft hij moeite met het delegeren van taken. Daarom moeten sommige van zijn eigen taken thuis of tijdens vakanties worden uitgevoerd.
De werkverslaafde ervaart stress van enorme intensiteit tijdens zijn afwezigheid van het werk en maakt zich over het algemeen zorgen dat andere werknemers de opgedragen taken niet aankunnen.
Alle gesprekken die door de werkverslaafde worden geïnitieerd, draaien om onderwerpen die verband houden met zijn verplichtingen, carrièregebied en bedrijfssector. Werkverslaafden denken de hele tijd aan hun werk, ze maken plannen en piekeren over resultaten en prestaties – dit maakt hen soms mentaal ontoegankelijk tijdens gesprekken met andere mensen. Door het constante overdenken wordt het vermogen van de werkverslaafde om informatie uit zijn omgeving te behouden en te verwerken belemmerd.
Symptomen van werkverslaving
Enkele veelvoorkomende tekenen van werkverslaving zijn:
- uitgebreide werkbetrokkenheid, overdreven nauwkeurigheid, morbide perfectionisme
- werk wordt de belangrijkste levenssfeer, alle gezonde behoeften worden verwaarloosd, gebrek aan interesse in activiteiten die niet met werk te maken hebben
- onvermogen om een scheiding te maken tussen werkleven en privéleven, obsessief denken over werkverplichtingen
- fysieke en mentale gezondheidsproblemen als gevolg van overwerken
- gebrek aan balans, disfuncties in andere levenssferen, problemen in het gezins- of sociale leven
- ontevredenheid over werk, overmatige ambitie, behoefte aan meer succes op het werk
Fasen van werkverslaving
Net als bij elk ander geestelijk gezondheidsprobleem evolueert werkverslaving in de tijd – de werkverslaafde verliest geleidelijk de controle over zijn gedrag. Er zijn drie fasen in de ontwikkeling van werkverslaving:
Initiële fase is het niveau van werkverslaving, waarin de werkverslaafde zichzelf vergelijkt met andere werknemers en steeds meer tijd op het werk doorbrengt, waar hij zijn vaardigheden wil tonen. In deze fase kunnen emoties zoals: verdriet, schuld en angst opkomen. De verslaafde begint zijn eigen familie te verwaarlozen, heeft geen tijd om vrij te nemen en werkt overuren.
Kritieke fase is het niveau van werkverslaving, waarin ernstige problemen met concentratie en slapeloosheid optreden. Verslaafden zijn niet in staat om hun gedrag te beheersen. Ze ervaren andere mentale symptomen zoals: depressie, angst of paniekaanvallen. Sommige individuen kunnen hartaanvallen ervaren, anderen kunnen gediagnosticeerd worden met maagzweren. In deze fase van verslaving kunnen verslaafde individuen niet in staat zijn om hun taken uit te voeren. Relaties met belangrijke anderen kunnen beginnen te verslechteren.
Chronische fase is het niveau van werkverslaving waarin het leven van het individu zich uitsluitend op werk richt. Verslaafde individuen kunnen niet functioneren in het dagelijks leven, ze verwaarlozen hun basisbehoeften voor slapen en eten. In deze fase kan werkgerelateerde dood (de zogenaamde: karoshi) optreden.
Genezing van werkverslaving
Werkverslaving is een fenomeen dat niet moet worden onderschat. Het brengt schadelijke effecten voor de fysieke en mentale gezondheid met zich mee en leidt tot gevaarlijke aandoeningen zoals: hersenbloeding, beroerte, obesitas of hartaanval.
Het belangrijkste type behandeling voor werkverslaving is psychotherapie. In de behandeling van werkverslaving richt de werkverslaafde zich op zelfacceptatie, waardoor het meestal sterk gerelateerd is aan iemands prestaties en andere externe factoren. Een ander element van de therapie is de praktijk van nieuwe vormen van emotionele expressie, vergezeld van het leren omgaan met stress buiten het werk.
Het vermogen om werk en leven in balans te houden en de vaardigheid van taakdelegatie zijn even belangrijk. De strijd tegen verslaving vereist hoge en langdurige inzet van de betrokken persoon, maar veranderingen zijn haalbaar – dit maakt de strijd de moeite waard.
Lees ook: Vijandigheid op de werkplek
Als je onze inhoud leuk vindt, sluit je dan aan bij onze drukke bijengemeenschap op Facebook, Twitter en Linkedin.
Nicole Mankin
HR-manager met een uitstekende vaardigheid om een positieve sfeer te creëren en een waardevolle omgeving voor medewerkers te scheppen. Ze houdt ervan om het potentieel van getalenteerde mensen te zien en hen te mobiliseren om zich te ontwikkelen.